Posts

Showing posts from July, 2015

Frederik Rreshpja dhe drama e tragjikut të lirikës

Image
Nga Albert Vataj Ai erdhi për të mbetur një zë kushtrues në lirikë, një përjashtim në lëndën e ngjizjes tokësore, një vetvete e tallazuar trazimesh. Nuk kishte më fatkeq ndër ata që kanë rendur në kujtesën e kohës dhe në mirënjohjen e gjeneratave, se sa ai. Megjithatë kurrë nuk iu dha zërit jargavitës të ankimtarit. Jetoi gjithnjë në tehun e rrezikut dhe kumtoi në poezi thelbin tragjik. Jetoi me dhimbjen dhe absurdin, gjithëçmosin, si në një marrëdhënie të vetme ekzistimi, deri në atëkohjen që nuk kishte gëzim që ta gazmonte atë shpirt të shterrur nga dritat dhe ngjyrat, e atë kurm të drobitur nga hekast dhe vetmia. Gjithçka në jetën e këtij njeriu nisi si një psherëtimë e zëshme përkorjeje në qytetin e Shkodrës tash 75-vite më parë, më 19 korrik 1940. Erdhi në jetë si një amanet dhe përfundoi si një anatemë. I ngjizur me dashuri dhe forcë besimi katolik, kurmi i këtij njeriu do të ecte në të zakonshmen, deri kur një shkreptimë fatkeqe dashurie e goditi në zemër duke i thye

Gustav Klimt, pasioni në penelin e këtij bohemi të pikturës

Image
Albert Vataj, publicist dhe gazetar Nga Albert Vataj Gustav Klimt do të mbamendet në historinë e artit ndër më të kurajshmit bohem të pikturës. Biri i një argjendari të pafat do të qëndiste me ar dhe zjarr penelatash të epshme përvojat dhe përjetimet më të zellshme të gjakut dhe kurmit. Klimt ndryshoi simbolikën tradicionale të deriatëhershme, ose më saktë e pasuroi atë duke e përjetësuar seksin dhe epshin me elementë dhe shprehës më cytës, gjithnjë brendandjesor dhe shpërthyes. E lartësoi si pakkush tjetër deri asokohe femrën, duke e zhndërruar atë në një simbolikë qëndore të universales. Ai e ngërthen në themel të gjithçkasë dhe e pjesëmerr në çdo ngjizje amshimi. Depërton brenda saj jo vetëm seksualisht. Rrëmon në fundin e kësaj qënie dhe gjen kuptimin e shumëçkasë dhe nuk druhet t’ia kumtojë botës si një zbulim. Në një shumësi punësh ai i'u kushtua trupit të gruas, spariherë si energji përtëritëse dhe si mjet komunikimi estetik. Kjo epërsi, ky dominim i femrës,

Puthja është i pari akt komunikimi jetësor

Image
Sot 6 Korrik është Dita Ndërkombëtare e Puthjes, kremtja e një prej akteve më delikate të komunikimit ndjesor, një prej urave më të hyjshme të njerëzores në marrëdhënien dashurore, respektin dhe mirënjohjeje që në ushqejmë me këtë copë të prushtë të kurmit tonë. Puthja është i pari akt komunikimi jetësor, është marrëdhënia fillimore e jetës sonë, me ndjesinë dhe perceptimin. Eshtë e para dhe e vetmja udhë prejnga ne tretemi në universin e gjendjes, këmbejmë lëndën e gjithçkasë sonë të përtëritjes. Ne të gjithë jepemi pas puthjes si pas një nevoje të pashpjegueshme dhe të parezistueshme. Përfshihemi në të si në një magjepsjeje. Na kaplon ajo si një magji duke na yshtur në përcikjen e tulit të buzëve me buzët e diku tjetër, më ballin e një shenjtërimi, me dorën e një finese, më kurmin e një dalldie epshi. Ne puthim dhe ndërsa buzët lëshojmë në puthje kemi nënshkruar sakaq aktin më të hyjshëm njerëzor atë të dashurisë dhe respektit, afrisë dhe bashkëjetesës në një botë të gjithë