Ferdinand Radi vjen mes miqve të kinemasë dhe humorit
“Unë vetë besoj shumë në humorin e popullit tim,
atë e kam hasur kudo në jetë, në bejtet shkodrane, të cilat për mua janë
‘Iliadat’ shqiptare, në këngët polifonike të Jugut apo rapsoditë e
Veriut…”. Ky do të ishte “testamenti” artistik i Ferdinand Radit, miqtë e
të cilit mblidhen sot në kinemanë e Arkivit të Filmit për të festuar
70-vjetorin e lindjes së aktorit. Përveç montazhit me rolet e tij në
kinematografi, me këtë rast do të promovohet edhe libri “Meny me
barcaleta për të gjitha gustot”,
një amanet i aktorit, realizuar nga miku i tij, Bujar Kapexhiu. “Siç
thotë një shkrimtar: Fjala dallohet nga tri karakteristika: është shumë e
lehtë, është në lëvizje, është mjet informacioni. Te Ferdinand Radi, të
tira karakteristikat e fjalës përcjellin një interes të veçantë
stilistik dhe strukturor, rimtin e humorit, ekonominë e humorit dhe
logjikën alogjike të humorit”, – kështu shkruan për librin që sapo ka
dalë në treg shkrimtari Dritëro Agolli. Pjesë nga ‘Barcaletat e të
gjitha gustove’ do të lexohen edhe në këtë 70-vjetor të artistit, nga
miqtë dhe kolegët e tij që do të jenë të pranishëm në këtë aktivitet.
“Shakaja e zgjuar në humorin e Nand Radit, kur ka sadopak shijen e
pelinit bëhet ilaç. Dhe për këtë ilaç, s’ka nevojë vetëm një njeri, por
një shoqëri, e sidomos kjo e jona”, – thotë regjisori Dhimitër Xhuvani,
një prej miqve të aktorit. Ferdinand Radi u lind në Durrës, në 29 gusht
1942. Ai ishte nipi i Vinçens Prenushit nga nëna, e i Lazër Radit nga
babai. Në vitet e shkollës ai shquhej për humorin e tij të hollë. Ishte i
shkathët, i fuqishëm dhe merrej edhe me sport. Fillimet e veta Radi i
ka në sportin e futbollit, ku nga viti 1958 deri në vitin 1962 luajti me
ekipin e parë të Dinamos, derisa mbaroi shkollën e mesme, por që në një
moment iu desh të zgjidhte midis sportit dhe artit. Vendosi t’i
përkushtohej artit falë ndihmës dhe njohjes me Kujtim Spahivoglin,
njohje nga e cila do të kushtëzohej më pas vetë jeta e Ferdinand Radit.
Spahivogli u bë shoku dhe miku i tij më i ngushtë, i cili ndikoi
drejtpërdrejt në formimin e tij artistik. Në karrierën artistike ka
realizuar role si në teatër ashtu edhe në kinematografi. Në teatër ka
spikatur në “Vizita e damës plakë”, “Ezopi”, “Rikardi III” etj., ku
shquhet për role të veçanta karakteri. Ndërsa në kinema ka interpretuar
me mjeshtëri figura e tipa që mbahen mend nga publiku edhe pse role
dytësore, si Zani te filmi televiziv “I Treti”; te filmi “Kur zbardhi
një ditë”, kapter Mevlani te “Historiani dhe kameleonët”; Sejmeni te
“Balada e Kurbinit”; arixhiu te “Vdekja e kalit”, si dhe roli i fundit i
Mishariut në filmin “Nata”.
Mapo
Mapo
Comments
Post a Comment