Frederic Beigbeder, egoisti romantik thotë se “Dashuria zgjat tre vjet”.
“Nuk e konsideroj veten një specialist të ndjenjave dhe vetë jeta ime
private tregon se nuk kam asgjë për të thënë, apo për të dhënë shembull”,
deklaron shkrimtari Frederic Beigbeder, i njohur së fundi edhe për publikimin e
librit të tij: “Dashuria zgjat tre vjet”.
Shkrimtari 46-vjeçar, me pamjen dhe jetën e një dendi, të
cilit i pëlqen që të joshë në mënyrë të vazhdueshme dhe të ketë një jetë
sentimentale shumëngjyrëshe në rrethet elitare pariziene dhe gjetkë, është një
nga njerëzit më në zë të brezit të tij, në Europë. Veç kësaj, është edhe kritik
letrar, botues dhe së fundi ka eksploruar edhe në lëmin e regjisë. Filmi i tij
i parë bazohet në librin e tij të fundit “Dashuria zgjat tre vjet”. Frederic u
bë i famshëm së pari me një pamflet që shkroi kundër publicitetit, si dhe me
romanet që pasuan, mes të cilëve përmendim “Një roman francez”, dedikuar
familjes së tij. Dhe më pas, në veprat në vijim, ka parapëlqyer dhe ka ndjekur
gjithmonë linjën autobiografike. Ndërsa në librin për dashurinë dhe filmin, në
të cilin është dhe regjisor, që është një komedi, alteregoja e tij quhet Marc
Marronnier dhe përfaqëson tipologjinë e adoleshentit 40-vjeçar, që haset shpesh
në ditët e sotme. Një mashkull që tenton me çdo kusht të duket dhe të veprojë
si i ri, i pakënaqur me jetën dhe njerëzit që e rrethojnë, pra mjeshtër për të
mos qenë i lumtur. Në një intervistë, autori flet për mënyrën se si ai e sheh
dashurinë dhe për dashurinë në përgjithësi.
Jeni një egoist
romantik?
Në fakt, kjo është një shprehje e të madhit Scott
Fitzgerald, të cilën e kam huazuar prej tij, për të përshkruar gjithë brezin
tim. Ne, brezi i viteve ‘60 me prindërit tanë që përjetuan revolucionin
seksual, duket se kemi humbur çdo iluzion. Në marrëdhëniet e dashurisë jemi
nihilistë, egoistë, madje edhe shumë depresivë. Personazhi im kërkon që të
vetëvritet në fillim të historisë.
Lacan thoshte se, në
fakt, dashuria është gjithmonë një formë vetëvrasje…
I dashuruari ndihet i pamposhtur dhe mundet dhe në këtë
Lacan ka të drejtë, që të vërë në rrezik qenien e tij, atë fizike dhe mendore
për arsye dhe rrethana të ndryshme. Louis Arragon ka shkruar: “Nuk ekziston
dashuri e lumtur. Frika nga vuajtja shpesh na bën të paaftë për të dashuruar”.
“Në vitin e parë
është pasioni, në të dytin futet në lojë dhembshuria dhe në të tretin nis
bezdisja”…
Po, këtë e kam shkruar në libër dhe e mbështes gjatë gjithë
faqeve të tij. Titulli është provokues edhe pse të them të vërtetën, jam bazuar
në statistika reale dhe objektive. Pjesa më e madhe e martesave dështon brenda
tre viteve të para të jetës së përbashkët. Madje, tani jam më se i bindur edhe
për faktin se ky cikël është përshpejtuar edhe më.
Ju e shihni dashurinë
si një produkt që ka një datë skadence dhe që duhet të konsumohet brenda datës?
Kur nisa që të shkruaja këtë libër ishte viti 1997 dhe nuk
kishte as internet dhe as celularë. Që nga ajo kohë, mundësitë e takimeve dhe
si pasojë, edhe të ndarjeve ishin rritur jashtë mase. Sapo te një çift nis dhe
shfaqet mërzia e të jetuarit bashkë, lind tentativa për të shkuar dhe kërkuar
diku gjetkë, atë që nuk ta jep më marrëdhënia jote tashmë e qëndrueshme. Dhe
për ta bërë një gjë të tillë, mjafton një mesazh, ose një klik. Në një regjim
të tillë është e vështirë që të ndërtosh një marrëdhënie të qëndrueshme.
Ju mendoni se t’i
betohesh dikujt me dashuri të gjatë është shumë pak romantike…
Po, por ky është realiteti i sinqertë. Mbijetojnë të tjera
forma të dashurisë së përjetshme si: besimi, marrëdhënia mes prindit dhe
fëmijës. Në çift duhet që të kënaqesh me një kohëzgjatje të kufizuar. Filozofi
Pascal Bruckner, i cili merr pjesë edhe në filmin tim, flet për “parajsën
dashurore”. Si të jemi të lirë dhe të pranojmë që të duam dhe të na duan.
Megjithatë është diçka që shpesh ngërthehet nga kontradikta, sepse duam dikë,
pastaj e kuptojmë se duam edhe lirinë tonë. Mendoj se të gjithë duhet që të
jemi më realistë.
A mendoni se ky
realizim është një variant më elegant i cinizmit?
Si shumë bashkëmoshatarë të mi, edhe unë jam shumë i
frikësuar kur bëhet fjalë për marrëdhënie dashurore. Kërkoj dashuri por me
riskun zero. Kjo nuk vlen vetëm për meshkujt, por edhe për femrat e këtij
brezi, madje dhe për femrat më të reja në moshë, të cilat janë edhe të pavarura
ekonomikisht. Protagonistja tjetër e librit është Alice, një grua e martuar.
Kur ajo takon Markun dhe të dy bëhen dashnorë, ajo refuzon që të ndahet nga
bashkëshorti edhe pse ata të dy duheshin tashmë. Dhe këtë e bën sepse ka frikë
që të vuajë.
A është bërë vallë,
sipas jush, një klishe tashmë 40-vjeçari që i ikën dashurisë nga frika?
Në libër dhe në film jam përpjekur që t’i heq maskën këtij
40-vjeçari që përpiqet të hiqet ai që nuk është dhe që, mbi të gjitha, tallet
me ndjenjat duke i përçmuar ato. Janë të shumtë ata që sillen kështu së
jashtmi, por që në fakt thellë-thellë mendojnë ndryshe.
Por, në fund, të
gjithë “e pësojnë”. E kam fjalën për dashurinë…
Në këtë moshë, kur e kupton se nuk mund ta ndryshosh botën,
të fitosh zemrën që të rreh duket një mrekulli. Është utopia e fundit që na
mbetet…
Por ndërkohë kemi
pushuar së besuari te “princi i kaltër”?
Ai ishte një koncept i mrekullueshëm marketingu romantik.
Por nuk ekziston. Dhe sikur të ekzistonte, do të ishte një bastard. Sot më
shumë se njerëzit, duam dashurinë. Është një gabim i madh. Jemi në kërkim të
deklaratave metafizike, ndërkohë që duhet të ishim në kërkim të dikujt konkret,
me mish e shpirt, me të mira e me të këqija, që të na bënte të ndiheshim mirë,
pra kemi nevojë për një qenie njerëzore si ne.
Ja dhe një citim
tjetër nga libri juaj: “Të duash dikë që të do është narcizizëm. Të duash dikë
që nuk të do, kjo është dashuri”
Dashuria është si feja, është një akt besimi. Është ende
gjëja më e bukur që mund të na ndodhë në jetë. Nuk është arritur kurrë që të
shpiket një drogë kaq e fuqishme. Si shkrimtar, për mua ajo është filli që më
lejon që të tregoj për ngjarje dhe personazhe.
Të paktën, për këtë,
nuk ekzistojnë të drejtat e autorit…
Më pëlqen gjithsesi që të shoh se si pasioni arrin që të
shembë të gjitha muret mbrojtës, të cilat ia vëmë vetes për të mos rënë në
dashuri dhe si pasojë, për të mos vuajtur. Për mua si shkrimtar është e
mrekullueshme që të përshkruaj humbjen e kontrollit, që në fakt, është momenti
kur njeriu është i shtrënguar që më në fund të jetojë dhe të shprehet.
A ka ndonjë libër apo
faqe që doni të kujtoni?
Jam fanatik i gjendjeve të dyfishta, i personazheve që bëjnë
sikur janë imunë dhe më pas janë të parët që bien në kurthin e romanticizmit,
sepse kanë nevojë, por nuk e pranojnë aspak. Mendoj për “Kapriçiot e Marianës”
të Alfred de Musset. Octavi që përpiqet të ndjellë Marianën në emër të një miku
të tij dhe në fakt, bie vetë në dashuri me të. Është ajo gjë që ne në Francë e
quajmë “marivaudages”. Pra një ndërthurje mes mashtrimeve dhe tradhtive brenda
marrëdhënieve dashurore.
Xhelozia është një
ndjenjë, e cila nuk del kurrë jashtë mode.
Është një ndjenjë, e cila forcohet kur dashuria bëhet e
brishtë dhe e thyeshme, e cenueshme. Xhelozia është e pashmangshme dhe
natyrshëm është e pranishme në të gjitha marrëdhëniet. Duhet vetëm që të
kontrollohet, sepse nuk është një ndjenjë seksi. Por kur të zë, nuk ke nga
shkon. Në të shkuarën shumë eksperimente të famshme me “çiftet e hapura” kanë
dështuar në mënyrë të pashmangshme, të gjitha për faj të xhelozisë.
Si shkrimtar, a
mendoni se fraza “të dua” e ka humbur apo e ka shtuar intensitetin që mbart?
Duhet që të jetë përballë teje personi i duhur për t’ia
thënë këto falë dhe që ato të kenë kuptim. Për këtë duhet që të jesh me shumë
fat në jetë. Dashuria është ajo ndjenjë e mrekullueshme dhe e rrallë që
rrëfehet edhe në filmin “Unë dhe Ana”. Woody Allen është me Diane Keaton në
kuzhinë. Të dy përpiqen që të gatuajnë një arragostë të gjallë që u rrëshqet.
Mes të qeshurash ka edhe momente paniku. Në fund të filmit, Allen e përsërit të
njëjtën skenë me një grua tjetër, një ish-modele, shumë e bukur dhe e re, por asgjë
nuk funksionon si me Anën. Gjatë kësaj përvoje ai mërzitet për vdekje. Të
gatuash një arragostë të gjallë mund të jetë shumë zbavitëse ose tmerrësisht e
mërzitshme. Varet nga personi. E njëjta gjë vlen edhe për dashurinë.
Comments
Post a Comment