Albert Vataj

Nga Albert Vataj 420 vjet më parë vdiq, Tintoretto, (1518 – 31 Maj 1594). Nofka të cilën ai mbajti dhe që mbetet si emri i tij i dytë ishte Jacopo Comin. Tintoretto është një nga përfaqësuesit e njimendtë dhe nga më të spikaturit e shkollës së Rilindjes Italiane. Energjia shpërthyese e këtij dimensioni estetik të penelit ishte e ndryshtë përnga intensiteti dhe forca vërshuese e kumtit artistik. Kësodore ai u quajt “I Furishmi”. Puna e tij karakterizohet nga figura muskuloze, gjeste dramatike dhe përdorim i spikatur i perspektivës në stilin manierist, ndërsa në vazhdën e krijimtarisë së tij ruajti ngjyrën dhe ndriçimin tipik të shkollës veneciane, të cilës ai i përkiste. Më i madhi i 21 fëmijëve, piktori me një talent të lindur u dërgua nga i ati në studion e Titian, për të cilin thuhet se e përzuri vetëm pas dhjetë ditësh. Hamendje orvaten ta cilësojnë këtë dëbim si ndjenjë xhelozie e Titianit për Tintoretto. Që prej asokohe, Tintoretto ngeli admirues i Titian, megjithë a

Nga Albert Vataj Historia e artit nuk ka shumë përkime ose trajtesa të kryeveprave monumentale, kinse si ajo e Tintoretto me Leonardo da Vinçin në “Darka e Fundit”. Siç edhe kumtohet, Tintoretto, ndryshon nga Leonardo da Vinçi edhe pse trajtimi është i njëjtë në tematikë. Kjo punë u realizua nga Tintoretto më 1594, pra 96 vite më vonë, ngase i madhi Da Vinçi do ta “shtronte Darkën e fundit”. Kësisoj, në ndryshesat që hasim, orvatim të kapim evoluimin që piktura e Rilindjes pati dhe që Tintoretto e shpreho dashtazi të njëjten tematikë, por me dritimin e një shekulli më pas. Leonardo është i gjithi një prehje klasike në këtë sprovë. Dishepujt rrezatojë larg nga Krishti në simetri gati-matematikore. Në duart e Tintoretto, e njëjta ngjarje bëhet dramatike, pasi shifrat e njeriut janë të bashkuar nga engjëjt. Në dinamizmin shqetësuar i përbërjes së tij, përdorimi i penelit është dukshëm dramatik, si kundër edhe fektet e theksuara të perspektivës, duke e pagëzuar trajtimin dhe

Nga Albert Vataj Ai do të vinte me një mision të shenjtë. Jo medoemos si njëdishepull, as si një apostull, por një rrëzëllimë drite që feks befas në qiejte ngrysur prej reve të luftës, në tokën e mbjellë me varre e në shtatin edrobitur, e përplot vrragë të një shoqërie. Ai beh papritmas dhe në koherencësi një vullnet i epërm, me hovet e gjallimit të një ngulmi përtëritës. Erdhi nëatëkohjen kur kremtohej pavarësia amerikane. Erdhi si një kumtues i një vepreqë lartësonte shpirtin e atij populli, asaj njerëzie që rrëmon ngadhnjyeshëmmes rrënojave të luftës, kujtesës së britmave dhe apoteozës së dhimbjes,shpresën shpëtimtare. Jo rastësisht, për vite të tëra vepra e Walt Whitmanështë konsideruar si Bibla e demokracisë amerikane, shpirti i shpresës, emblemae një shteti në rritje, simboli forcës që lind nga mundi dhe nga puna, nganevoja e dëshirimit të jetës. Në poezinë e tij, individi shndërrohet në komb.Poezitë e tij erdhën si lajmi i mirë i ngjalljes së shpresës. Nevo

Nga Ali Klissura Poezia nuk është vetëm arti i harmonisë dhe i ritmit dhe qëllimi i saj nuk është vetëm të falë kënaqësi shpirtërore ikanake. I takon poetëve të vërtetë të udhëhiqen nga mëtime më të larta. Nëpërmjet veprave të tyre, ata pasurojnë shpirtin dhe lartësojnë qënien njerëzore. Te njeriu ata zgjojnë ndjenjat më të fisme nëpërmjet imazheve goditëse dhe bukurive të natyrës, duke i dhënë kështu jetë ngjarjeve më madhështore dhe bëmave më të paharrueshme. Nga kjo pikëpamje, Fishta është pa dyshim një poet i madh. I lindur në zonën e Shkodrës, gjatë gjysmës së dytë të shekullit të kaluar, rregulltar i urdhrit françeskan, Fishta mbetet jo vetëm poeti ynë më i madh kombëtar, por gjithashtu, e mbi të gjitha, një pedagog i mirëfilltë i ndjenjës patriotike të popullit tonë. Ai meriton të admirohet për talentin e tij letrar, po aq sa meriton të vlerësohet për rolin e rëndësishëm që ka luajtur në formimin dhe konsolidimin e vetëdijes shqiptare. Ai ka zhvilluar aktivitetin

Nga Albert Vataj Ndoshta ishte ndër vetanakët që ngulmoi në lëvrimin e traditës, në shembëllimin e së përsosurës te vlerat kombëtare shqiptare. Në panteonin e mirënjohjes, padyshim një vend të rëndësishëm mbetet për Serafin Fankun, një prej ngadhnjimtarëve të teatrit shqip, atij që kontribuoi që prej fillesave deri në të mbramë të frymës për traditën tonë të vyer dhe pasunare në tematikë dhe lëndë, vlerës me të cilën duhet të mburremi, atribute me të cilat nderohemi. Rrugëtimin e tij 44-vjeçar në shumëplanin si kontributor, e çel me “Fisheku në pajë” një nga kryeveprat e Fadil Krajës, për ta sosur me “Babai” të Ruzhdi Pulahës, në vitin 2006, një vit para se të ndahej nga jeta. Tash 77 vite më parë, 24 maj 1937, datëlindi Serafin Fanku, aktor, regjisor, skenograf dhe kostumograf, një prej ikonave të teatrit “Migjeni”, kësaj magje ku u gatuan përvoja dhe personazhe, tipa dhe karaktere, ku erdhën në jetë kryevepra të autorëve shqiptarë dhe të huaj. Serafin Fanku ishte pady