Posts

Showing posts from January 6, 2015

Jeronim De Rada, poeti i kumbimeve profetike

Image
Nga Albert Vataj Jeronim De Rada ishte poeti i kumbimeve profetike brenda panteonittë letërsisë botërore, shqipkumtuesi i zëshëm i vlerave evropiane, dritëlëshuesi mbi terrin e kahershëm të kumteve shpirtërore të arbrit. Pak ditë të shkuara kaluam një kremte të shënuar për letërsinë shqiptare, për arbëreshët dhe gjithçfarë ka skalitur në historinë tonë periudha e Rilindjes, përfaqësues i së cilës ai mbetet më i spikaturi. Ishte 200-vjetori i lindjes së Jeronim de Radës (Girolamo de Rada), poeti, publicisti, folkloristi, filologu dhe mësuesi, themeluesi i letërsisë dhe i kulturës arbëreshe. Ai lindi më 19 nëntor 1814 dhe vdiq më 1903. "Mësues i Popullit" jetoi dhe kontribuoi kësisoj . Rrugëtimi i gjatë iveprimtarsë së tij të paepur pikënisi në vitin 1834, asokohe kur De Rada ndodhej në Napoli me studime. Më 1848, nxori të parën gazetë shqiptare, të titulluar "L'Albanese d'Italia". Kjo gazetë u bë tribun i mendimit dhe pikëpamjeve të tij për

Fan Noli, një vigan i mënjanuar apo i harruar?

Image
Nga Safet Ramolli Në vitin 2012, kur Noli kishte 130-vjetorin e lindjes, askush nuk u kujtua të thoshte, qoftë edhe dy fjalë të vetme. Më 6 janar 1882 është ditëlindja e njërit prej më të mëdhenjve që ka prodhuar trualli shqiptar. Ai është Noli. I artikuluar si Theofan Stilian Noli, Fan Stilian Noli, Fan Noli, Noli, apo sido qoftë tjetër, mjafton që të ngjasojë me Të, menjëherë kuptohet nga shqiptarët, (por jo nga pseudo-nacinonalistë) . Kjo sepse në memorien e shqiptarëve AI është “ulur galiç”, ka zënë vend meritueshëm në majën e piram idës shqiptare, të atyre që e meritojnë këtë nder, këtë përkujdesje komunitare të “Opingës” (sikurse shprehej publicisti dhe shkrimtari i Rilindjes Kombëtare Shqiptare, e sidomos bashkautori i Shpalljes së Pavarësisë, i ndrituri Mihal Grameno) . Noli jetoi relativisht gjatë, (pak më shumë se 83 vjet ), çka i mundësoi fizikisht të përjetojë shijet, mbresat dhe emocionet që burojnë nga ngjarjet e rëndësishme të shqiptarëve. Ato i përjeto