Albert Vataj

Nga Moikom Zeqo                                  …Pjetër Bogdani, Sibila Libika, vargu 9. 1. Në kaleidoskopin e veprës së Migjenit – realiteti kohor (realiteti kombëtar dhe ai ndërkombëtar si unitet) lëviz ngjyrat e tij shoqërore dhe tragjike. Ndërsa figurat e njerës anë të antitezës shoqërore janë simetrike në përgjithësi, midis tyre të grupuara, të përmbledhura, midis dy anëve të antitezës ekziston si të thuash asimetria. Kontradikta, antonomi përjashtimi i elementeve nga pikëpamja e kundërsisë së tyre, antagonizmi. Ky ish ligj i këtij kaleidoskopi. 2. Vepra e Migjenit është ekuinoksi (ndërrimi i stinëve) i letërsisë moderne shqipe jo vetëm i poezisë, por sidomos i prozës. Migjeni është një talent i madh. Në krahasim me përmasat liliputiane të mediokërve të pendës së kohës së tij, ai është një gjigand i vërtetë. “Alfat e zakonshme tingëllojnë në çdo orë, alfat eoliane tingëllojnë vetëm atëherë kur në telat e saj godet stuhia”. 3. Analiza e së përgjithshmes si e për

Fjodor Dostojevski ka lindur më 11 nëntor 1821, Moskë, Rusi. Ka nga ata që besojnë se arti i mrekullueshëm është rrjedhojë e vuajtjes së thellë. Jeta e autorit rus Fjodor Dostojevski, ndër figurat më të shquara të literaturës botërore, ishte dëshmi e kësaj lloj vuajtjeje. Në moshën 15 vjeçare nëna i vdes nga tuberkulozi; dy vjet më pas vdes gjithashtu edhe i ati, një alkoolist i dhunshëm, për të cilin besohet se u vra nga shërbëtorët e tij. Në vitin 1849 Dostojevski dhe kolegët e tij në rrethin radikal politiko-letrar “Petrashevski”, arrestohen dhe burgosen. Më pas dënohen me vdekje më 16 nëntor 1849. I gjithë grupi u detyrua që të qëndronte në të ftohtin e acartë në pritje të skuadrës së pushkatimit. Në minutën e fundit vendimi u anulua. Czari “Nicholas I”, duke i konsideruar grupe të tilla si subversive dhe dëmtuese për pushtetin e tij, i vendoste të burgosurit përpara një ekzekutimi ritual simbolik, më pas e anullonte vendimin në momentin e fundit si shenjë e mëshirës së

Nga Ellen Barry & Sophia Kishkovsky (The New York Times) Moskë – Disa muaj më parë, një nga shtetarët e moshuar të Rusisë vendosi të ndërmarrë një mission paradoksal: të rehabilitojë një nga figurat më të dashura të historisë së vendit. Kjo mund të duket një punë krejtësisht e panevojshme në vitin 2010, plot një shekull pas vdekjes së shkrimtarit. Por vitin e kaluar, rusët debatuan mbi të po aq shumë sa patën debatuar edhe kur qe gjallë. Intelektualët akuzuan Kishën Orthodokse Ruse se e ka vendosur në listë të zezë emrin e një heroi kombëtar. Kisha e ka akuzuar Tolstoin se ndihmoi në përhapjen dhe ngritjen e Bolshevikëve. Melodrama e ditëve të tij të fundit, kur ai u arratis nga çifligu i familjes së vet për të filluar një jetë asketi, është ringjallur në të gjitha detajet e turbullta, si një lloj telenovele. Në një vend ku nuk lihet rast për t’u humbur për sa i përket përkujtimoreve publike, në fakt përvjetori i vdekjes së Tolstoit, 20 nëntori i vitit 2010, thjeshtë u k

Nga Mimoza Cika-Kelmendi Shkrimtari shqiptar Ismail Kadare vjen në 75 vjetorin e tij me një veprimtari mjaft të gjerë, seri romanesh, me një komplet prej 20 vëllimesh të veprave të tij, si dhe dy çmime të mëdha ndërkombëtare. Deutsche Welle: Veprat e Kadaresë vazhdojnë të përkthehen në mbi 30 gjuhë të botës. Edhe në gjermanisht shkrimtari ka rrjeshtuar mbi dhjetë romane, disa poezi dhe ese. Ja çfarë thonë për Ismail Kadarenë shkrimtari Agrom Tufa, dhe botuesi i veprave të Kadaresë, Bujar Hudhri: Shkrimtari Agron Tufa: Në këtë përvjetor të Kadaresë do të veçoj tek vepra e tij mbi të gjitha emancipimin e vetëdijes shqiptare dhe po ashtu mundësinë që i ka dhënë lexuesit që të përjetojë historinë dhe problemet ekzistenciale me të cilat ndeshet shqiptari. Unë do të veçoja në mënyrë specifike aspektin e gjërë të emancipimit të vetëdijes shqiptare nëpërmjet leximit të veprave të Kadaresë. Ismail Kadare, si asnjë shkrimtar tjetër përgjatë shekullit 20 ka arritur në mënyrë të g