Posts

Showing posts from January 15, 2014

Molieri, komediani heretik

Image
Jean-Baptiste Poquelin-Molier (15 Janar 1622 - 17 shkurt 1673) 392 vjet më parë lindi Molieri, themeltari i komedisë franceze, mendimtari dhe humanisti, dalzotësi i atributeve të shëmbëllimit të vlerës, doktrinës teatrore të cilën ai e ushqe me pasion të shpenguar dhe vullnet flakadan. Formëzimi i zanafillon në të ashtuquajturin “shekull i artë”. Me disa të tjerë që njëmendeshin me mendimin, filozofinë dhe botëkuptimin e tij, vuri themelet “Teatrit mbretëror”. Në këtë ndërkohje ai u vetëpagëzua me atë emër, me të cilin e njohim edhe ne sot, Molier. Në atëkohje ushtronte në të njëjtën kohë detyrën e aktorit, regjisorit, drejtuesit të trupës dhe autorit të teksteve. Të gjallët e tij nuk nënkuptohej tjetërkund veç teatrit, më të cilin u lidh mish e shpirt. Ai kishte behur jo si një rastësi në botën e komedisë, në shtjellën përpirëse të një epoke që përkundej në grahmat e agonisë dhe shterrimit. Hovi vetëtimthi dhe brofi ndryshimtar dhe fillimues. Shkallmoi muret e larta të rregull

“Përdhunimi i Proserpinas”, trishtimi mermertë që ngjeth

Image
Albert Vataj “Përdhunimi i Proserpinas” mëton në vetvete shprehjen e komunikimit artistik që trashëgojmë nga baroku. Kjo skulpturë e artistit italian Gian Lorenzo Bernini, është e realizuar në periudhën ndërvitase, 1621-1622. Bernini asokohe ishte vetëm 23 vjeç, kur nxori nga mermeri dhe e kredhi për kundjen këtë kryevepër. Përshkrimorja i kësaj vepre zanafillon nga mitologjia dhe kumton aktin e rrëmbimit nga Plutoni i Proserpinas. Si me shumë nga veprat e hershme të Bernini-t, ajo është autorizuar nga kardinali Scipione Borghese, i cili e pagoi këtë kërshëri të mermertë jo më pak se 450 scudi romake. Pas përfundimit të saj, statuja është dhënë nga Scipione, Kardinalit Ludovisi, më 1622, i cili e dërgoi atë në vilën e tij. Këtë mrekulli në mermer e ka çmuar edhe vetë kritika, e cila nuk është strukur pas vrazhdësisë dhe disiplinës mbi bazën e së cilës përcakton vlerat. Shumë nga këta syresh e kanë mbështjell me vlerësime pozitive këtë punë, e cila e ka behur aktin e përdhun