Albert Vataj

Albert Vataj Shkodra e bukur, mëkatare, me rrugët, portat, oborret plot mister, me tregtizat, kafenetë, me kambanoret, minaret, procesionet, erotizmin e fshehtë, me bisedat pas darke, mondanitetin, lypësat, inteligjencien, çmendurinë. Ky ishte qyteti që Migjeni e donte me një “dashuri tragjike”… Shkodra ishte parajsa dhe ferri I tij. “Shkodra dashnorja e qiellit të kaltër… e liqenit ëndërrtar në të cilin, në mëngjese të kullueta lan hijen e vet. Kështu do të shkruajë për të kur ta sodiste që larg: “Këtu në këtë largësi ndjej damarët e saj që rrahin, e rrahin… edhe sikur mjeku që tharpton ftyrën kur shef se pacienti I tij ka ethe, q’ashtu edhe unë pezmatohem n’idhnim, tue pa se pulsi I dashnores seme nuk rreh siç duhet.” Shkodra ishte qendër e madhe dhe plot jetë. Një nga qytetet më të lashta në krejt gadishullin, bashkëkohëse e Romës antike. Shkodra me gjithë furtunat që I kishtin kaluar përsipër e ruante peshën dhe hijen e saj. Hijen e pushtetit të dikurshëm të padronëve të saj, derës

"Gra te ngarkuara me shkarpa", fotografi e Kol Maca -Vlorë 1916. Një dëshmi ngjethëse e atyre viteve të vështira për shqiptarët, në veçanti për fëmijët dhe gruan. Më shumë se një foto që evokon kohën e hekave, kjo është një shpalim i punës virtuoze të një fotografi pak të përmendur, por jo të patrajtuar. Kol Maca, mbahet si fotografi i parë shqiptar në Vlorë. Sipas studjuesit nga Shkodra, Ndoc Gurashi (tetor 2012), Kol Maca e ka mësuar mjeshtërinë e fotografimit në ateljen e Kol Idromenos në Shkodër, ku ka shërbyer si çirak për disa kohë. Gjithashtu, studjuesi i sipërpërmendur shkodran thekson se Maca e ka hapur dyqanin (ateljenë) e tij për fotografim në qytetin bregdetar në vitin 1915 dhe ka punuar atje pa ndërprerje deri në vitin 1921.. Kjo ndërkohë përputhet me pushtimin e parë italian të Vlorës, ose siç njihet atje, me “Italia e parë“, që shënon edhe disa ndërtime të cilat qëndrojnë ende në këmbë, si Sahati dhe Bashkia (ish-konsullata italiane). Vula që ai vendoste pas fo

  Nga Albert Vataj  Libri, biblioteka, leximi, shkrimtaria, ndijimi, përfshirja, lumturimi... nuk janë vetëm fjalë që u përpoqa t'i rëndisja ashtu nën yshtjen e një shkujdesjeje gati të nënvetëdijshme, si i magjepsur. Po, ato janë shkallë, nëpër të cilat ngjitem e zbres çdo çast që frymimi më shpërblen me të drejtën e të jetuarit, në këtë botë sfidash ngjethëse dhe ëndërrtare. Jeta natyrisht që nuk është kaq e thjeshtë. Ajo fatmirësisht është shumë më shumë se sa një rënditje fjalësh sipas një hierarkie të personalizuar dhe të atypëratyshme. Gjithsesi më mbetet t'i përmbahem këtij parimi, si një rishtar rregullave dhe normave të rrepta të besimit. Të jetosh me libra nuk do të thotë se bën jetën e letrës që edhe kur digjet ajo ndrin e ngroh duke u shndërruar në hi, në atë çfarë ishim dhe do të jemi në matshmërinë e gjithsisë dhe kohës. Libri i ka shërbyer qëllimeve të mia ashtu si çdo skllav, i cili nuk ka patur kohë të ankohet për peshën e vargonjve që e mbajnë të robëruar ng