Mosmarrëveshja kadareiane: Felix culpa e marrëveshjes ndryshe
BLERINA SUTA Çështja identitare është bërë shpesh objekt i historishkruesve, siç ndodh me popujt në faza kalesash historike. Në fazën delikate të drejtimit historik që do të marrë Shqipëria, Kadareja e vendos historishkrimin përballë dy filozofive: filozofia “egërshane” e lirisë vs. filozofia “tinëzare e robërisë”. “Sprova letrare” e Kadaresë, pritur vakët nga mjedisi intelektual shqiptar, mëton ‘lumturinë në faj’ të atyre lloj teksteve që prishin çdo marrëveshje me lexuesin, për të ndriçuar “mëkatin origjinar“, gabimin “parak“, krimin “fondator” në shkrimet mbi raportin e Shqipërisë me veten. Filozofia e robërisë ka kushtëzuar rrëfimin evetvetes, duke e transformuar atë në simptomën më akute të sëmundjes së “krisjes së ndërgjegjes“, të “marrëzisë” shqiptare. E keqja analizohet me gjakftohtësinë që jep njohja e çështjes se kombi shqiptar ishte i padashur, për të mos thënë i papranueshëm prej të tjerëve, vizioni“i përzishëm” i Shqipërisë në dyert e Evropës, jashtë saj