Albert Vataj

Në kohën kur shkruaja këto mendime, kujtova edhe njëherë tjetër, jo pa ndonjë melankoli, betejat dhe përkrahjen që u bënë disa poetë, shkrimtarë dhe artistë, e ndërmjet tyre edhe unë. Në vitet e mia rinore u përballëm kundër “realizmit socialist,” një dogmë që synonte të nënshtronte letërsinë nën urdhërat e një shteti dhe një partie, të cilët në emër të çlirimit të llojit njerëzor, ngrinin përmendore për lavdinë e kërbaçit dhe çizmes. Më vonë nisën polemikat për “poezinë e angazhuar”. Nëse idetë e Sartrit ishin të pështjelluara, interpretimet në të cilat dhanë pretekst, veçanërisht në Amerikën Latine, ishin helmatisëse. U desh të dezinfektoheshin me kritikën. Nuk pendohem për ato beteja, ia vlenin mundimin. Artet dhe letërsia gjenden sot të ekspozuara në një rrezik të ndryshëm: nuk u kanoset ndonjë dogmë apo ndonjë parti politike “mendjemprehtë”, por një sistem pa fytyrë, pa shpirt dhe pa drejtim. Tregu është ciklik, pa fytyrë, asnjanës dhe i paepur. Disa do më thonë që me

Takimi im me Garcia Marquez-in Gabriel Garcia Marquez është një prej shkrimtarëve më të dashur, cili do prej nesh që mund të prek një prej veprave të tij e quan veten me fat, por fatin ta takoi atë nuk e ka pasur secili prej nesh. Mira Meksi, shkrimtare dhe përkthyese e mirënjohur, por edhe shqipëruese e veprës së Maquez-it në shqip, ka pasur fatin e madh ta takojë atë. E ftuar në “Revistën Televizive të Mbrëmjes” ajo ka treguar detaje, të pathëna deri tani, nga takimi me shkrimtarin e madh kolumbian. Pandi Gjata: Do ta nisim këtë bisedë me takimin tuaj me Marquez-in në fillim të viteve ’90 ku ju ishit në Spanjë. Keni shkruar pasthënien e një prej veprave të tij më të rëndësishme, siç është “Dashuria në kohën e kolerës”, por jo të gjitha detajet e atij takimi i keni rrëfyer në këtë vepër, apo jo? Mira Meksi: Sigurisht që jo, përderisa ishte një takim rreth 90 minuta, më tepër që bëhet fjalë për një përshkrim të këtij takimi në vitet ’9

Nga Albert Vataj Kësisoj e ka përkufizuar më 1947, poeti francez, themeltari i lëvizjes surrealiste, Paul Eluar (14 dhjetor 1895-26 nënto 1952) kumtin e penelatës së shqiptarit nga Ishmi i Durrësit, Ibrah im Kodra (22 prill 1918- 7 shkurt 2006). Ai sot mund të ishte 96 vjeç, aniopse nuk ka më shumë se 8 vjet që ka sosur së gjalli rrugëtimin e tij kaplues të famës. “Miku im piktor shqiptar! Një piktor i veçantë! Edhe firma juaj është një vizatim, si veprat e tua”, ndërmendim ti ketë thënë Kodrës spanjolli i bashkëthemelimit të kubizmit, kulmëtari i artit të shekullit XX, Pablo Piccasso (25 tetor 1881-8 prill 1973), i cili u njoh me Ibrahim Kodrën gjatë një konference ndërkombëtare të paqes më 1948. "Ai, - shkruan Hans Kinkel në “Stuttgarter Zeitung” më1959 - është konsideruar si një prej më të mëdhenjve të gjeneratës së re të piktoreve italianë. Në pikturat e tij ka një origjinalitet midis lirizmit dhe gjeometrisë. Pelqen ngjyrën e kaltër që e luan në të gjith