Posts

Showing posts from December, 2015

Isak Njuton, ndër më të mëdhenjt e historisë së shkencës

Image
Isak Njuton ishte fizikan, astronom, filozof, teolog dhe matematikan i shquar. Së bashku me Gaussin dhe Arkimedin bëjnë pjesë në të ashtuquajturën "treshe të artë" të matematikës. Isak Njutoni lindi (sipas kalendarit Julian në përdorim në Angli në atë kohë) në ditën e Krishtlindjeve, 25 dhjetor 1642, në Woolsthorpe Manor në Woolsthorpe-nga-Colsterworth, një fshat i vogël në qarkun e Lincolnshire. Ai ka lindur tre muaj pas vdekjes së babait të tij, një bujk i begatë i quajtur gjithashtu Isaac Newton. Lindur para kohe, ai ishte një fëmijë i vogël, nëna e tij Ana Ayscough. Kur Njutoni ishte tre vjeç, nëna e tij u martua dhe shkoi për të jetuar me burrin e saj të ri, Barnabus Reverend Smith, duke lënë djalin në kujdesin e gjyshes së tij, Margery Ayscough. Njutoni asnjëherë nuk u martua. Në mekanikë, Newtoni formuloi parimin e inercisë. Në optikë, ai e ndërtoi teleskopin, zhvilloi një teori të ngjyrave në bazë të vëzhgimit se një prizmi. (Ngjyra e bardhë zbërthehet në nj

Çarli Çaplin, legjendari i filmit pa zë, antidepresivi i një bote të gremisur në asgjënë e pasluftës

Image
Sot 38 vite më parë, shuhet në moshën 88-vjeçare, legjendari i filmit pa zë, antidepresivi i një bote të gremisur në asgjënë e pasluftës, regjisori dhe aktori anglez, Çarli Çaplin (16 prill 1889 - 25 dhjetor 1977) ishte një talent i jashtëzakonshëm, i cili shpenzoi jetën për t'i bërë njerëzit të qeshin dhe të mendojnë. Kur bota vuante pasojat e Luftës së Parë Botërore, shumë njerëz gjetën shpresë në filmat e tij, edhe pse pas komikes së tyre fshihej një jetë e trishtuar. Në një sondazh mbarëbotëror të drejtuar nga kritikë të filmit, Çaplini votohet si aktori më i madh i historisë së kinemasë. "Në çastin që bleni një biletë, ju papritur ndodheni në një botë tjetër" - shprehej Çaplini. Shfaqja tek ai, nga zbavitje e rëndomtë shndërrohet në art. Ai i dha komedisë një frymë të re në një kohë kur paniku i pasluftës, fashizmi dhe depresioni ishin pjesë e jetës, në Evropë dhe Amerikë. Ndërsa jeta e tij pas ekranit ishte e tronditur, dhe ndoshta ky ka qenë shkaku i frym

Nga letra që Çarli Çaplin i çon së bijës, Geraldina.

Image
…”Arti, përpara se t’i japë njeriut krahë që të fluturojë lart, zakonisht, i thyen atij këmbët. Dhe.. po qe se vjen një ditë kur ti do ta ndiesh veten mbi publikun, menjëherë, flake skenën.” “Mos e shit zemrën tënde për flori dhe gjëra të shtrenjta. Ta dish, brilanti më i madh është dielli. Lumturisht, ai shkëlqen për të gjithë.” “Kënaqësia e artit mund të kërkojë që të shfaqesh në skenë edhe lakuriq, por duhet të kthehesh jo vetëm e veshur, por edhe më e pastër. Unë jam plak dhe fjalët e mia mund të tingëllojnë të çuditshme. Por, sipas meje, trupi yt i zbuluar, duhet t’u përkasë atyre që dashurojnë lakuriqësinë e shpirtit tënd. Mos u frikëso, po qe se kuptimi im për këtë çështje të duket shumë i vjetër dhe u përket kohëve të shkuara. Mos u tremb, këto dhjetëvjeçarë nuk të plakin ty. Por, unë dëshiroj që të jesh e fundit, prej atyre që do të bëhen qytetarë të ishullit të karkaculëve.”

Soela Zani, revista "People" shkruan për fotografen shqiptare

Image
Në veri të Shqipërisë gjendet i fshehur një thesar: gjysmë milioni fotografi për kulturën, modën dhe historinë e vendit. Por imazhet e një bote të zhdukur ngaherë janë të fshehura mirë. Kush i kërkon – shpërblehet. Pietro Marubi mbase as që do ta kishte parë ëndërr që një ditë atij do t’i kushtohej një muze. Po edhe sikur ta kishte marrë me mend, ky fotograf mbase kurrë s’do të kishte besuar sa mirë mund të fshihet muzeu i tij. Artistët në Tiranë, në kryeqytetin shqiptar, na kishin thënë se patjetër duhet të shkojmë atje, në qytetin e Shkodrës, në veri të vendit. Një gjysmë milioni foto-negativë mrizojnë në arkivin e muzeut: kulturë, modë, arkitekturë dhe ngjarje historike nga historia e Shqipërisë prej më shumë se 100 vitesh. Një thesar kulturor! Puna me thesaret është kështu: ato duhet zbuluar. Na thanë se muzeu gjendet në qendër të Shkodrës. Kur arritëm në qytet ishte mesditë, vapa përcëllonte. Qendra ishte e vogël: një rrethrrotullim trafiku, në mesin e të cilit një fontanë