Salman Rushdie: Mund të heq dorë nga gjithçka

Teksa e sheh kështu që buzëqesh, luan me Iphone dhe u përgjigjet pyetjeve me shumë delikatesë dhe batuta ironike, i harron menjëherë ato 700 faqe autobiografi ku Salman Rushdie, një prej shkrimtarëve më të famshëm bashkëkohorë, ka treguar historinë e tij dramatike.

Në librin e tij të fundit, ‘Joseph Anton’ Rushdie, përshkruan me shumë detaje dhjetë vitet që jetoi i fshehur në Angli. Pasi regjimi iranian, i udhëhequr nga Ajatollah Khomeyni e transformoi në një shënjestër, sepse kishte sfiduar ortodoksinë fundamentaliste islamike me romanin “Vargjet satanike”. Megjithatë, pasi jetoi me një tjetër identitet atë të Joseph (si Joseph Conrad) Anton (si Anton Çehov) –që ashtu siç shkruan ai e bëri një njeri të padukshëm, Rushdie shfaqet shumë i dashur. Për më tepër me një shpirt shumë pop.

Teksa lexon autobiografinë tuaj e kupton se ju keni qenë një person i denigruar nga shtypi anglez. Nuk ju duket e pështirë…

Në të vërtetë jam pak a shumë një person normal, nuk ju duket? Më përshkruanin si egocentrik, si i pakëndshëm, i etur për para dhe për lavdi, madje dhe të shëmtuar. Ishte njëlloj sikur ishte krijuar një gazetë vetëm për mua me titullin: “Daily Insult”. Dukej sikur të gjithë kishin rënë dakord për të thënë se Rushdie kishte nevojë për mbrojtje, por nuk e meritonte. Në Angli u përballa me një klimë shumë armiqësore, që pjesërisht vazhdon ende. Nuk ka ndodhur në asnjë vend tjetër. Në SHBA, ku jetoj tani jam shumë i dashur nga të gjithë.

Pas 24 vjetësh, e ke kuptuar përse romani juaj “vargje satanike” shkaktoi aq shumë potere?

Problemi lindi jashtë librit. Për arsye politike. Kush e dënoi dhe shkaktoi një reagim të dhunshëm në komunitetin islamik as që e kishte lexuar. Mendoj se problemi i vërtetë është se ata që e cilësonin veten si mbrojtës të ortodoksisë besimtare donin të kontrollonin çdo përfaqësim të islamit. Edhe atë në një roman. Kushdo që mundohej të jepte një tjetër shpjegim akuzohej për blasfemi. Unë e kam përballuar temën e besimit në mënyrë laike, për këtë u vura në shënjestër: vetëm për të treguar se sa të fuqishëm ishin.

Por kur u publikua libri fundamentalizmi islamik nuk ishte përhapur ende. Ose më mirë, nuk kishte prekur gjithë botën …

Po, po, problemi ime ishte vetëm një prolog. Për një libër, historia ime arriti deri në “qiell”, por ishte vetëm diçka e vogël në krahasim me atë që ndodhi më vonë. E di se çfarë më thanë disa miq të mi amerikanë pas shkatërrimit të Kullave Binjake?: “vetëm tani e kuptojmë se çdo të thotë të jesh aq shumë i urryer?”

Ju pëlqen kinemaja?

Shumë. Jam rritur pa televizor, sepse në Indi, ku televizioni mbërriti vetëm në vitet ’60-të, dhe kur emigrova në Londër, në kolegj e kishim të ndaluar të shihnim. Pastaj shkova në universitet ku të shihje televizion nuk konsiderohej shumë në modë, kështu që nuk më ngelej gjë tjetër veçse librat dhe kinemaja.

Ju jeni shfaqur edhe në filmin “Ditari i Bridget Jones”?

Ka qenë një eksperiencë e jashtëzakonshme. Mendoj se kanë qenë veprimet më të rëndësishme (qesh me të madhe). Gjërat rrodhën kështu: autorja e librit dhe një mikeshë e imja, Helen Fielding, më mori në telefon dhe më pyeti nëse doja të shfaqesha në film. Do të interpretoja vetë veten time. Sipas meje në të vërtetë duhej të më pyeste: “Je gati të bësh figurën e idiotit?”.

Ju jeni shumë mik me Bono-n e U&2…

Një djalë inteligjent, me një mendje të shpejtë, i aftë të përthithë shumë informacione. Bashkë kemi shkruar një këngë. Mori librin tim “The Ground Beneath Her Feet” dhe e shndërroi në një kolonën zanore të filmit Wim Wenders, The Million Dollar Hotel. Një mrekulli e vërtetë. E pranoj, që kam edhe një shpirt pop…

Ju e keni kritikuar Britaninë e Madhe, por keni takuar Margaret Thatcher, apo jo?

Po, dhe më befasoi, teksa fliste me mua më prekte vazhdimisht. Një përqasje plot me empati. Por mund të them se kam njohur shumë pak gra aq inteligjente sa ajo.

Për sa u përket grave, ju jeni divorcuar 4 herë…

Ndoshta duhet të pyes veten se çfarë kam që nuk shkon. Në jetën time jam tërhequr nga dy modele femërore: ato sirena, të ekuilibruara, të kujdesshme, d.m.th mamatë e fëmijëve të mi, dhe pastaj ato shpërthyeset, melodramatike, të komplikuara, fatale. Megjithatë, me divat e kam mbyllur kapitullin, po ashtu dhe me martesat. Djali im ma ka përkuar haptazi. Më ka thënë: “Babi mjaft, mos u marto më”. Ka të drejtë. Bëj shaka, por nga dashuria nuk do heq dorë kurrë. Nuk mund të jetosh pa dashuri.