Claude Monet themeluesi i impresionizmit në artin e telajos, perceptuesi sqimatar i natyrës
Sot 174 vite më parë lindi themeluesi i impresionizmit në
artin e telajos, perceptuesi sqimatar i natyrës, francezi Claude Monet. Ai
lindi më 14 nëntor 1840 dhe u shua në moshën 86-vjeçare, më 5 dhjetor 1926.
Ishte fëmija i dytë i çiftit Monet, një babai biznesmen dhe ëmës, këngëtare, me
të cilën u lidh shumë, dhe ndarja me të e dërmoi keqas. Si shumë të tjerë
korifenj të artit, edhe Monet, do ta kaplonte zelli i një mospajtimi me atin e
tij rreth zgjedhjes së rrugës së jetës. Babai Claude donte që ai të bëhet pjesë
e ambicieve të biznesit familjar, menaxhimit të dyqanit të tyre ushqimor, por
aspirata, ëndrra e gjeniut impresionist do të triumfonte mbi vullnetin
trashëgimisë familjare, ai zgjodhi të bëhej Claude Monet, ai që njeh sot gjithë
bota.
Më 1851, ndërsa studionte nisi të hidhte hapin e parë në
ëndrrën e madhe të pikturës. Punët e tija me karbon, si biri i një tregtari, do
ti këmbente me para. Njihen shumë syresh të tilla, përfshi dhe karikatura, të
cilat në vetvete përbëjnë dhe hapim nistor të ngulmit në art.
Dhe vjen “prekja e fatit”, më 1856 ndërsa Claude kridhej
përçartjeve në plazhet e Normandisë, njihet me atë që do ta quante mentorin e
tij, është fjala për peizazhistin e famshëm francez, piktorin Eugene Brodin.
Është ky njeri që do të zgjonte dhe ta lëshonte harbuar mes livadheve të pamat
të impresionizmit, Claude Monet, këtë penelat të sqimët, këtë vëzhgues
symprehtë e kumtues të ëndshëm. Eshtë pikërisht ai që do të lëshonte në andjen
e tij, tharmi e dishepullit. Pres fillimit e deri në të mbramë, Monet, i’u dha
thekshëm peizazhit. Portretet, janë regëtima flakatare, të cilat gjithaq janë
një derdhje e frymëmarrjes së një peizazhi në portret, në dritëhije dhe kolor.
Jo pa trazim, fytyra të vrenjtura e hakërri do të
sendërtohej mëtimi i këtij personaliteti në rrugën e pavdeksisë. Kriza
financiare që e kaploi më 1868 e zhyti atë në një depresion të thellë, duke e
çuar verbtazi në rrugën e vetëvrasjes, të mbetur në tentativë. Dielli i tij i
famës dukej dhe zhdukej në qiellin e Parisit. Dashuritë, sa e kridhnin në
parajsën e dëshirimeve dhe përjetimeve të duhishme, sa e groposnin në terrin e
humbjes së shpresës, deri në ndarjen e trishtë me Claude Camille, atë që ta
bënte Monet, babain e dy fëmijëve.
E kush i shpëtoi kësaj kurbe, që të mund të mbetej jashtë
saj edhe ky shpirt i ndjeshëm e zemër delikate. Gjithçka që ai kumtoi ishte
krejtçfarë ai mrunte në brendinë e kurmit të tij. Punët, ata më të njohurat,
kalonin nëpër një sëri ripunimesh. Pamjaftueshmëria e përthithjes së çdo
rrezeje impresioni të atij momenti e rrugëtonte penelatën e Monet nga njëra
telajo në tjetrën. Por edhe papajtueshmëria për të përmbushur me penel atë çka
shpirti i gufonte, tundonte përnga një ngulm rraskapitës i piktorit për ta para
dhe riparo, bërë dhe ribërë, në ditët gri e ato të shpërthimeve adh, në muzgjet
melankolike e agimet përdëlluese.
Ky ishte Claude Monet.
Monet është përshkruar si "forcë shtytëse e
Impresionizëm". Vendimtare për artin e piktorëve Impressionist ishte
kuptimi i efekteve të dritës në ngjyra lokale të objekteve, si dhe efektet e
ballafaqim te ngjyrave me njëri-tjetrin . E gjithë karriera e Clode Monet, si
një piktor është dorzan këti ngulmi, krejtçka ai kumtoi rrekej në ndjekje të
këtij qëllimi fondamental të artit, si akt sublim estetik, si mjet komunikimi
dhe si doktrinë.\
Një nga veprat Claude e cila e ka bërë atë një nga artistët
legjendar të të gjitha kohërave është "Impression, Sunrise". Kjo
pikturë tregon se si duket 'Harbor Havre-it' gjatë mjegull mëngjesore. Puna
dukej si një skemë jo e plotë, krahasuar me pikturat e tjera të atyre ditëve.
Kjo punë e Monet-së, u konsiderua e pazakontë nga shumë kritikë, i cili solli
një mandat të ri për këtë lloj arti, i njohur si "impresionizmi '
Claude Monet në shumë momente depresive, të cilat ia sëmbuan
thekshëm shpirtin e shtynë atë në akte vdekatare arti, të panjohura përnga
përmasat. 500 është numri i punëve që ai ka shkatërruar për të mbushur boshin
që grryente gjendja e tij e rënduar, gropa të terrta në të cilat ai ra shpesh.
Një nga pikturat e tij më të famshme është padyshim
"Falaises Pres de Dieppe”, e cila ishte vjedhur dy herë. Edhe pse u gjet
për herë të parë, ajo rividhet përsëri në vitin 2007 për të mbetur derimtash e
pariatdhesuar pranë galerisë së Clode Monet.
Pikturat Claude Monet kanë qenë të ekspozuara në disa muze
në mbarë botën. Por ajo që përbënte lajm, ndodhi më 2004, kur puna
"Efektet e Diellit në mjegull" është shitur për 20 milion dollar në
një ankand të mbajtur në Londër.
Comments
Post a Comment