Elia Zaharia: Jeta ime mes Francës dhe Shqipërisë, u riktheva për Princ Lekën

Pasioni për aktrimin dhe lirshmëria që e karakterizon e bëjnë të jetë mjaft e këndshme gjatë bisedës paraprake. E entuziazmuar dhe plot pasion rrëfen jetën e saj mes Francës dhe Shqipërisë deri në këto momente. Kjo është aktorja Elia Zaharia, një emër tashmë i njohur dhe premtues i skenës shqiptare. Në një intervistë për “Koha Jonë”, Elia Zaharia rrëfen fillimisht rolin që do të sjellë për herë të parë në Teatrin Kombëtar të Komedisë me regji të Erion Kames, fillimet e saj si artiste pranë Liceut Artistik, zhvendosjen e saj në Francë dhe eksperiencat që ka pasur si aktore pas disa vitesh studime, lidhjen e saj të ngushtë me familjen dhe sidomos me nënën e saj “Mjeshtren e Madhe” Yllka Mujon, pasionet e saj, si dhe projektet që do ta ndjekin në vazhdim. Përveç pasionit për teatrin, Elia është mjaft e dhënë edhe pas kinematografisë, pikturës dhe muzikës, zhanre arti ku ajo ka spikatur që më herët. Disa nga rolet e saj më të spikatur janë: “Honeymoons” nga Goran Paskaljevic në vitin 2008, roli i parë në “Solitaire” nga Bahram Gueranfar, roli i parë në Shqipëri në filmin “Lule të kuqe, lule të zeza” nga Melvan Shanaj, film i nderuar me çmimin e parë në 2004-n në Festivalin e Filmit “Indipendent” në New York Muzikë, etj.

Elia, prekni për herë të parë skenën e Teatrit të Komedisë që nga ringritja. Roli që ju do të interpretoni para publikut iu është besuar nga regjisori Erion Kame. Si ndiheni?

Roli që më është besuar, është mjaft interesant, shumë i vështirë, pasi që në fillim është roli i një femre me personalitet të dyzuar, midis martesës dhe një lidhje jashtëmartesore, e cila e tundon. Portreti i kësaj femre shfaqet i paqëndrueshëm, nuk i ka idetë e qarta. Të dyja polet e tërheqin shumë fort, nga njëra anë keqardhja, rutina dhe gjithë ato vite të jetuara me bashkëshortin, dhe nga ana tjetër dashuria e re që i premton një të ardhme më pak monotone. Që kur më është propozuar roli nga Erioni, më ka intriguar e gjithë komedia dramatike dhe jo vetëm personazhi që unë kam marrë përsipër të sjell për publikun e Teatrit të Komedisë. “Dashuri e harruar” është një komedi situatash, e vizatuar me karaktere të veçanta. Absolutisht është një komedi që do të gjente publik në çdo teatër ndërkombëtar për shkak të linjës që mbart, sepse është një problematikë që mund të vendoset në çdo skaj të globit.

Portreti i një femre të dyzuar është një sfidë për sa i përket femrës shqiptare?

Kjo komedi dramatike dhe vetë autori ka goditur mjaft mirë tek të gjithë personazhet. “Dashuri e harruar” i flet të gjithë brezave dhe kohërave. Portreti i kësaj femre nuk i flet vetëm fenomenit social shqiptar, ajo është prekur dhe nga fenomenet në Francë, Angli, Amerikë etj. Kudo që të shkosh do të përballesh me fenomene jashtëmartesore apo personalitete të dyzuara. E bukura e kësaj komedie është se autori dhe regjisori i kësaj shfaqje e ka trajtuar në mënyrë komike. Mesazhi i veprës depërton tek publiku me anë të batutave dhe të qeshurës, kur personazhi rrëfehet në këtë mënyrë është më i drejtpërdrejtë, dhe e qeshura vetë të krijon një hapësirë duke thithur më kollaj informacion. Është shumë e rëndësishme që mesazhet që ne duam të japim të vijnë nëpërmjet humorit. 

Përveçse një aktore e skenës, tashmë jeni dhe në panelin e gjykimit. Për herë të parë ju jeni pjesë e jurisë së Festivalit të Rinjve...?

Kam parë shumë pak festivale që mbahen për të rinjtë në Shqipëri, ndoshta arsyeja se për shumë kohë nuk kam jetuar këtu. Më pëlqen që ka filluar që të rinjve t’u jepet dorë, pasi ato sjellin energji dhe dinamikë, për të cilën teatri ka nevojë. Mendoj që iniciativa të tilla duhet të vazhdojnë të ndiqen në mënyrë që t’u jepet hapësirë dhe artistëve të rinj. Ftesën për të qenë pjesë e jurisë së Artistëve të Rinj e pranova pa asnjë lloj hezitimi, aq më tepër që mu duk e qartë që në fillim se në juri ishin emra që kanë dalë dhe janë vlerësuar nga i njëjti festival vite më parë. Juria përbëhet nga Andia Xhunga dhe Lorin Terezi, dy regjisorë të rinj të dalë nga ky festival me çmime të para. E veçanta e këtij bashkëpunimi ishte se ishim në një mendje për zgjedhjet, nuk është se kishte debate për të përzgjedhur. Pak a shumë notonim në të njëjtat ujëra. Mendoj se kemi bërë zgjedhjen e duhur, iu kemi dhënë prioritet trupave dhe regjisorëve që vinin për herë të parë në festival për t’u lënë mundësinë të shprehen, ndërkohë ka pasur dhe disa kritere të vëna që në fillim të konkursit që iu kemi qëndruar me rigorozitet. Gjashtë pjesët fituese mendoj se do të krijojnë një mozaik shumë interesant në festival; dy drama shqipe të shkruara nga vetë autorët pjesëmarrës, kemi komedi, drama, mendoj se do të kemi një festival cilësor nga të rinjtë.

Karriera juaj artistike ka nisur që në fëmijëri në Shqipëri. Si e keni parë veten mes Shqipërisë dhe Francës?

Roli i parë në Shqipëri ka qenë “Lule të kuqe, lule të zeza” nga Melvan Shanaj, ky ka qenë aktiviteti i parë dhe i fundit për sa i përket aktrimit, pastaj jam marrë me këngën dhe pikturën, por janë projekte të tjera. Me ikjen në Francë nisa konservatorin “National de la Région de Bordeaux” për art dramatik, duke pasur më vonë me “Cours Florent”, shkollë private aktrimi për sa i përket teorisë së aktrimit etj. Gjatë gjithë kohës, unë jam marrë me kurse teatrale, kemi formuar trupa teatralë në të gjithë shkollat dhe kemi përgatitur dhe marrë pjesë në shumë shfaqje, kemi marrë pjesë në Avinjonit. Kam pasur një jetë intensive, edhe pse duhet të bëja punë të tjera për të jetuar, por edhe teatrit nuk i jam ndarë për asnjë moment. Ndërsa, kur kam ardhur në Shqipëri kam pasur fatin e madh të luaj në skenën e Teatrit Kombëtar, pasi kjo skenë më ka frymëzuar për të ndjekur këtë profesion që në fëmijëri. Oborri i teatrit ka qenë tribuna e aktrimit për mua, pasi çdo pasdite vija duke shoqëruar mamin (Yllka Mujon) në prova. Për mua ishte një ëndërr shumë e madhe që të prekja skenën e Teatrit Kombëtar, madje kur isha në Francë mendoja se nuk do ta arrija kurrë këtë qëllim. Absolutisht, e kam thënë dhe herë të tjera, sadisfaksioni kur aktori interpreton në gjuhën e vet nuk ka kufij, është emocion shumë i madh. Ashtu siç shumë artistë kanë marrë kënaqësinë në skenat botërore, si në Shqipëri nuk janë ndjerë kurrë. Një shembull është Inva Mula. Unë e kam parë në Francë dhe në Shqipëri, emocionet që Inva ka marrë në skenën shqiptare nuk i ka rrëmbyer në asnjë skenë tjetër.

Pas atyre viteve eksperience, çfarë ju ka pëlqyer më shumë në Francë?

Në Francë, më ka pëlqyer ideja që puna sjell përfitimin dhe nuk është përfitimi që do të sjellë punën. Që do të thotë; Aktorët e rinj bëhen bashkë dhe i besojnë një projekti deri në fund dhe pastaj biletat që shiten është përfitimi i punës së bërë. Ndërsa, në Shqipëri është e kundërta. Për t’i ofruar rol dikujt, do t’i ofrosh një shumë parash, është një sistem ndryshe nga Franca. 

Aktoret Timo Flloko dhe Elia Zaharia, duke interpretuar ne dramen "Shtrigat e Salemit" e Arthur Miller, me regji te Spiro Dunit, ne Teatrin Kombetar.

Elia, ju kishit nisur një rrugë artistike në Francë, përse u kthyet në Shqipëri?

Zgjedhja që unë bëra në ato momente ishte absolutisht e lidhur me zgjedhjen personale që bëra në jetë. Fakti që u fejova me Princ Lekën, njëri nga ne të dy duhet të bënte një kthesë 360 gradë. Absolutisht, njeriu që duhej ta bënte këtë isha unë, pasi vetë historia e familjes së tij dhe kaluarit që ato kanë ndjekur për t’u kthyer në atdhe. Në asnjë moment nuk kam menduar të kundërshtoja dhe u ktheva me dëshirën më të madhe pa ndonjë pishman, pasi më priste një rrugë e gjatë artistike dhe në Shqipëri. Kam ardhur me koshiencë dhe nuk jam penduar aspak, qoftë nga përditshmëria e jetës, ashtu dhe nga jeta artistike. Kam pasur shansin të interpretoja në Teatrin Kombëtar dy herë, tani m’u dha mundësia në Teatrin Kombëtar të Komedisë, jam me fat. Rikthimi im është një kthim në origjinë.

Përveç teatrit keni spikatur edhe në film. Si e shikoni veten larg teatrit?

Filmi është një tjetër anë e aktrimit. Në Francë kam pasur një rol në një film me metrazh të gjatë, një eksperiencë shumë interesante. Kurse në Shqipëri ato oferta që më janë dhënë nuk më janë përshtatur. Nuk jam natyrë që them që për të bërë një film nuk ka rëndësi se çfarë roli, mjafton që të interpretoj. Unë dua që roli të më flasë pak, të ngjallë diçka brenda meje, pasi, nëse nuk ndodh ky reagim, nuk do të jap asnjëherë më të mirën e vetes sime. Mendoj që të refuzosh një rol që nuk të duket i duhur i bën shumë mirë karrierës artistike.

Duke qenë se jeni e bija e “Mjeshtres së madhe” Yllka Mujo, ka ndikuar tek zgjedhja juaj ky fakt?

Në familje kemi pasur dy ekstreme. Mami ishte në profesion aktore dhe babi arsimtar. Në përgjithësi babi është treguar mjaft skeptik, ka bërë çmos që të zgjidhja një profesion dhe jo një shkollë arti. Ndërsa, mami nuk ka ndikuar në zgjedhjen time, gjithmonë ka dashur të jem e lirshme, por duke më treguar vështirësitë që kishte rruga e gjatë e artistit, sepse të gjithë e dinë që nuk është e lehtë të bësh teatër në Shqipëri. Askush nuk më është imponuar në zgjedhjet e mia, por mamin e kam ndjekur gjithmonë nga pas në prova, në shfaqje. Nëse fëmijët e lagjes rriteshin nëpër parqe lodrash, unë jam rritur në oborrin e teatrit, dhe notin e kam mësuar tek ajo pishina që tani është bërë kënetë. Për këtë arsye do dukej çuditshëm nëse do të devijoja larg artit.

Përveç aktrimit, ju jeni diplomuar edhe në Liceun Artistik për Pikturë. Vazhdoni të pikturoni?

Me ikjen në Francë për 8 vjet nuk i kam prekur penelat me dorë. Arsyeja, nuk kam pasur kohë asnjë moment, ritmi i jetës atje është shumë i shpejtë. Ndërkohë, me ardhjen në Shqipëri kam gjetur kohë dhe i jam kthyer pikturës. Absolutisht, këto janë profesione që nëse ti i lë ato të braktisin dyfish. Më është dashur shumë kohë që të gjej lirshmëri në pikturë. Megjithatë tani është një moment që po e shijoj pikturën, nuk po pikturoj me vrullin e muajve të parë po bëj pak, por po e shijoj.

Cilat janë gjinitë e pikturave që ushtroni më shumë?

Më pëlqen impresionizmi, peizazhi, personazhi. Shpesh herë për t’u stërvitur kopjoj piktorët që kam për zemër, të ndihmojnë shumë në zhdërvjelltësimin e dorës. Kryesisht është impresionizmi rryma që më tërheq më shumë, dhe drejt asaj shkoj gjithmonë.

Ndoshta një të ardhme do t’ju shikojmë me një ekspozitë personale?

Nuk kam ambicie. Pikturën dhe muzikën i kam për kënaqësi, nuk mund të them se në teatër po më mbyt ambicia, por nga artet që kam prekur, teatri është një nga artet që kam prekur më seriozisht. Nëse ndonjë ditë do të realizoja një ekspozitë, do ta bëja vetëm për kënaqësi, jo për të shitur.

Po muzika ç’vend zë tek ju?

Që në vitet e adoleshencës, kam pasur pasion të këndoj muzikë të lehtë shqiptare. Prirjet vokale bënë të isha pjesë e grupit më të famshëm të atyre viteve “Spirit Voice”. Pas formimit të grupit kemi qenë të angazhuar me koncerte në të gjithë Shqipërinë dhe Kosovën. Eksperienca më e bukur ka qenë në vitin 2000 ku kemi mbajtur një sërë koncertesh bamirësie në Kosovën e pasluftës. Dhe muzika është një pasion që ka zënë një vend të veçantë në një kohë të caktuar tek unë.

Cilat janë projektet që do t’ju rikthejnë sërish në skenë me role të tjera?

Kam disa projekte, por do t’i lë surprizë. Do të them vetëm kaq, nuk kanë të bëjnë me teatrin.

Izaura Ndoj