Nga fletorja e leximeve, Novalis

Fragmente

Çdo lloj hiri është polen, petëlat janë qielli.

Poezia është menjëmend reale absolute. Ja bërthama e filozofisë sime. Sa më poetike, aq më e vërtetë.

Përralla është e ngjashme me kanonin e poezisë. Çdo gjë poetike duhet të jetë përrallore. Poeti i përkulet rastit.

Kur vdes shpirti, ai bëhet njeri. Kur vdes njeriu, ai shndërrohet në frymë. Vdekja e lirë e Frymës është vdekja e lirë e njeriut. Çfarë i korrespondon lartësisë së ekzistencës njerëzore? Ekzistenca e demonëve apo gjenive, me të cilët trupi është ajo po ajo gjë çka rezulton për ne shpirti.

Lulja është simbol i misterit të frymës sonë.

Çfarë është më e madhe se jeta? – Është shërbimi ndaj jetës, si shërbimi ndaj dritës.

Çfarëdo magjepseje – është eksitim artificial i çmendurisë. Çfarëdo pasioni – është magjepsjeje.

Një vashë e bukur nga të gjitha pikëpamjet është një shumë më magjistare nga ç’e pandehim.

Ne jemi njëkohësisht brenda dhe jashtë natyrës.

E habitshme që sinteza absolute dhe e mrekullueshme është shpesh herë boshti i një përralle – ose qëllimi i saj.

Më e mrekullueshmja për mua është të shkoj me atë që më beson dhe më kupton.

Çdo fjalë është fjalë betimi. Cilin shpirt të thërrasë – e tillë është.

Qielli është shpirti i sistemit yjor, ndërsa sistemi – trupi i tij.

Çdo gjë e dukshme priret për kah e padukshmja, e dëgjueshmja – kah e padëgjueshmja, e prekshmja – kah e paprekshmja. Ndofta dhe e mendueshmja – për kah e pamendueshmja.

Njeriu i parë – është njeri profetizues. Atij gjithçka i shfaqet në trajtë fryme.

Ç’janë tjetër fëmijët përpos se njerëz të parë? Vështrimi llamburitës i fëmijës është më i begatë se ndjenja e profecisë së orakullit më të guximshëm.

Në ëndërrojmë për shtegëtimet tona nëpër gjithësi; po a nuk është brenda nesh gjithësia? Thellësinë e shpirtit tonë ne as që e marrim me mend. Përbrenda nesh kalon rruga misterioze. Në ne ose askund është amshimi me botërat e tij, Të kaluarën dhe të Ardhmen.

Bota e jashtme – është bota e hijeve, ajo hedh hijen e saj në mbretërinë e dritës. Tash në na bëhet sikur përbrenda ka kaq terrinë, vetmi, përçudnim.

Por sa krejtësisht ndryshe do të na duket, nëse do të kalojë ky eklips dhe ky kurm i fantazmët do të flaket tej. Në do të mbërrijmë kënaqësinë që s’ka të përshkruar: se Fryma jonë nuk ka asfarë nevojash.

Çdo gjë e mbaruar shpreh jo vetëm vetveten, por edhe gjithë botërat e ngjashme. Prandaj, përreth gjitha gjërave të përfunduara ndehet velloja e Virgjneshës së amëshueshme, e cila prej përçikjes më të lehtë shndërrohet në avull magjik, që bëhet koçi e mjegullt profeti.

Nuk është veç statujë e lashtë, të cilën e shohim. Kjo vello është njëkohësisht dhe qiell, dhe tejqyrë, dhë yll i palëvizshëm dhe përgjithkah – Zbulesë e përnjëmendtë.

Forma është antiteza. Përmbajtja – teza. Përmbajtja është diçka origjinale, e qëndrueshme; forma – relative, e ndryshueshme, baza e mohimit është është po njësoj si përmbajtja – baza e realitetit.

Çka mundemi të shestojmë veçmas, është përmbajtje. Çfarë duhet të shestojmë në lidhje me diçka, është forma.

Vija e shtrembër është triumfi i natyrës mbi rregullin.

Jeta është liria e natyrës – liria ndjenjësore.

Çdo zanafillë jete duhet të jetë antimekanike, vrujim i fuqishëm, kundërvënie ndaj mekanizmit; materie absolute – stijia parësore e frymës = shpirt. Gjithë jeta është një rrjedhë e pandërprerë. Jeta rrjedh prej jetës dhe mandej kështu… Përmbi shpjegimin e jetës.

Poezia përthith qenësinë e huaj në tënden.

Në poemat e vërteta s’ka unitet tjetër, pos unitetit të shpirtit.

A nuk është vallë përqafimi diç e ngjashme me mbrëmjen?

Tëk të lashtët religjioni ka qenë në një shkallë të njohur po njajo gjë që për në duhet të bëhet poezi praktike.

Fryma shfaqet gjithëherë sall në trajtën e huaj të imazhit ajror.

Ne kërkojmë gjithkah të Padyshimtën, ndërsa prore gjejmë veçse gjësende.

I zoti e di se çfarë simboli i përnaltësuar është gjaku? Mefshtësia e pjesëve përbërëse organike na shtrëngon pikërisht të sosim mbi, kinse, shumë të përnaltësuarën ndër to.

Ne, mu si para fantazmave, ngjethemi para tyre dhe me një lebeti fëmijnore ndjejmë në këtë amalgamë të çuditshme botën misterioze, ndërsa lipsej të kishtë qenë për ne thjesht, një i njohur i vjetër.

Njeriu: është Metafora.

Instinkti është një art pa qëllim.

Ekstaza është një fenomen i brendshëm dritësor i soditjes intelektuale.

Si po më duket mua, gjithkund në fondament qëndron mistika gramatike, e cila shumë lehtë mund të cysë habinë e parë në lidhje me gjuhën dhe shkrimin (letrën). (Popujt e egër deri më tash i quajnë shkrimet/letrat – magji).

Gjuha – është Delf.

Poeti dhe falltari (prifti i tempullit) kanë qenë dikur një, dhe vetëm kohërat e vona i kanë ndarë e veçuar. Por poeti i vërtetë gjithëherë ka mbetur falltar, sikundër se dhe falltari i vërtetë – poet.

A nuk duhet vallë që Ardhmëria sërish ta kthejë gjendjen e lashtë të gjërave?