Politika, Golgota e fateve të shqiptarëve

Nga Albert Vataj

I yshtur prej një dyndjeje mllefi dhe zemërimi nga gjithçka ngjet në të sotmen “rrah e krah” shqipfolëse, ndal të shohë politikën si Golgotë. Ajo ka uzurpuar gjithçka shqiptare, ndryshe nga sa ka mundur të tentojë dhe të arrijë në vendet e tjera, qofshin këta edhe në pozita gjeografike, historike dhe politike me vendin tonë. Kjo është për fatin tonë të keq, një gabim gjenetik që beh papritur, duke të rrëmbyer gjithçka, për ta bërë atë një rrugë drejt Golgotës.

Dozat e theksuara të politizimit, pa droje mund t’i kundrosh si një kërcënim të patëdytë në fatet e Shqipërisë dhe dertet e shqiptarëve. Çoroditje, kohëvrasje, nervabrejtje, shpresëhumbje, turitje kolektive, Kudo dhe në çdo gjë është politika. Kurdo dhe për çdo gjë, askush nuk ka forcë vendimmarrjeje, vetëm ajo. Në jetën familjare e gjithsekund tjetër, për çdo gjë dhe në çdo gjë, ajo që promovon jo vetëm praninë e saj, por edhe sundimin, është politika. Në një shoqëri kaq të mbarsur politikisht, duhet domosdo të kërkosh për të gjetur shkaktarin, zanafillën e Golgotës popullore, të cilën do ta kesh të lehtë ta pikasësh sapo të shkelësh butonin e televizorit, në një të përlarë shtypit të përditshëm, në një sajdisje për kafe e në kryeherën e tançkasë tjetër. Ama politike është tamam si një nënë e mirë që nuk i largohet foshnjës së saj për asnjë çast. Lum e në lum si ne për këtë amë.

E ndërsa mendon se e gjithë jeta jote është politikë, fare pak ka gjasa të ngjasë të kërkosh një kurs të ri për trajektoren e jetës tënde, jashtë unazës së saj. Dhe kur ajo është një kryqëzuese fatesh! Kjo është fatale. Është e tillë, por nuk vlerësohet si e tillë. Në të kryqëzohen fate shenjtorësh dhe fate batakçinjsh, fate njerëzish të urtë e maskarenjsh, fate hallexhinjsh e mashtruesish, fate të mjerësh e të babëziturish, fate të përdalash e nënash të devotshme. Atje kryqëzohen të gjithë në emër të adhurimit, të vetmes mëvetësi që e bëjmë ajër, ujë, bukë e veshë e mathë.  

Në të kryqëzohet e gjithë shoqëria shqiptare. Kryqëzuesit janë politikanë, janë Pons Pilat që nuk kanë dert të lajnë duart kurrqysh në tançka josh absurdin e politikbërjes. Ata thjesht vendosin për fatet tona dhe vetëm kaq. Ata vendosin dhe gjithseqysh t’u bjerë të tjerëve, kjo për ata s’ka dert. Mjafton që tançka që duan të bëjnë, duhet të bëhet. Se kush e paguan, kjo është një llogari që kurrë politika shqiptare nuk e ka bërë. Nuk do të na vinte në ndihmesë asnjë emër për t’i vënë targën këtij gjykimi, pasi tek sekush dhe prej sekujt të kësaj armate vjen lajtmotivi, politikë allashqiptar. Megjithëse teoricienë dhe filozofë nuk kanë qenë familjarë me përcaktimin frazeologjik të politikës në tërësinë e saj, si mjet pushteti, duke e cilësuar në përqindje të konsiderueshme negativisht, kanë lënë hapësira shprese dhe interpretimi. Megjithëse i kanë hequr tërë moralin, asaj i kanë mbartur një lloj morali në morinë mbytëse të amoralitetit ku ajo gëlon.

Ata janë kudo ku përmbyset. Ajo ndërsehet porsi një bishë e tërbuar në këtë jetë në zgrip. Janë interesat personale politike, të cilat duke u mbarsur pa karar me politizim ekstrem, e kthejnë çdo manovër në një vrastar fatesh, në një fushë të minuar në të cilën pretendojmë të hedhim binarët e integrimit evropian. Pakkush mund të besojë se orvatjet e dështuara për një marrëveshje politike shtytin për një afat të papërcaktuar joshjen e faktorit ndërkombëtar për interesat e vendit tonë. Nëse një kryepartiak skërmit dhëmbët në një tavolinë bashkëpunimi, një kafshim i athtë ka zatëtun fatet tona të integrimit rrah e krah nga flitet shqip.

Shembulli më fatal i gjithë këtij zeheri të kumtuar është ajo që quhet marrëveshja për zgjedhjet vendore, e cila po i bën karshillëk edhe ditëve të para të fushatës zgjedhore kampeve. Përvoja e negociatave të mundimshme për ndryshimet në Kushtetutë, Kodin Zgjedhor dëshmojnë katërcipërisht fatalitetin që kaplon vendin nga agravimi i skajshëm i krizës, që u sundua më shumë se nga politizimi ekstrem, nga polarizimi i diktuar i interesave personale. Ajo që dhimbshëm të vë ballas asaj që perceptohet rrallë nga shqisat e një elektorati të tendosur politikisht, të një populli me personalitet të nëpërkëmbur nga politika, është fyerja. Pakkush ndjehej komod në rolin e protagonistit të një atmosferë sarkastike, ku luhej tragjikomedia e kompromisit. Talljet jargavitëse që rrjedhin nga përpjekjet pafundësisht të gjata, për gjoja standarde, siluronin më shumë atë që përpëlitej jashtë atyre sallave hijerënda, sesa vetë gatuesit e kësaj çorbe. Pavarësisht se pas deklaratave stampë për garantim të standardeve, zgjedhje të lira dhe të ndershme, respektim i vullnetit të votëbesuesit, fshihej kriza personale, ajo që pati faturën e saj ishte kriza politike, kriza institucionale, kriza e shtetit të ligjit. Të gjitha në këtë ndeshje demash pësuan një krisje të pariparueshme. Kjo, pavarësisht se pakkush u kujtua të mylmente deklaratat e mbarsura politike, por jo ta orendiste si kryeproblemin, kryefjalën e gjitha atyre qasjeve të dyshuara politike për kompromis. Shteti ra, institucionet u dorëzuan, Kushtetuta u nëpërkëmb, institucioni i Presidentit, edhe pse ishte ai që i vuri kapakun gjithë kësaj maskarade politike. Po a e vuri kush ujin në zjarr të mësonte se nuk ka gjasa t’i ndodh diçka më përçudme një shteti në një shoqëri demokratike.

Politika mbetet një Golgotë e fateve të shqiptarëve. Ajo ka qenë, është dhe do të jetë. Kjo s’është profeci, kjo s’është yshtje për të cenuar shenjtërinë e Golgotës, sikurse nuk mbetet e tejkëqyrur shumë larg nga përcaktimi që qaset të vulosë të sotmen shqiptare.