Lufta e shenjtë-Sandro Magister

Letra të vjedhura. Helme. Arrestime. Në Selinë e Shenjtë po bëhet një përballje e fortë me në qendër kardinalin e fuqishëm Bertone. Ndërsa, Papa është i rrethuar dhe i rënduar nga skandalet

Ka një metodë në këtë çmenduri. Që kur maxhordomi i Shenjtërisë së Tij përfundoi në burg, spektakli ndryshoi papritur. Në qendër të skenës nuk është më konflikti mbi përmbajtjen e letrave të vjedhura. Janë hajdutët. Të gatshëm të komplotojnë nën hijen e një burri plak të veshur me të bardha. “Po të heqim drejtësinë, çfarë janë mbretëritë përveçse një bandë hajdutësh?”. Thënia është e Shën Agustinit, por ka qenë Benedikti XVI ai që e citoi në Enciklikën e tij të parë, e “Deus caritas est” në 2005. Nuk e dinte se shtatë vjet më pas, ajo do të bëhej imazhi publik i Vatikanit. Një fortesë e shkatërruar nga vjedhjet, ku s’gjen asnjë cep të padhunuar, as atë “sancta sanctorum” e cili duhet të jetë tavolina private e papës.

Hajdutët e vërtetë ose të pretenduar të letrave vatikanase deklaruan në kor për gazetat, në anonimat të plotë, se reaguan kështu pikërisht për dashurinë ndaj papës, për ta ndihmuar të pastrojë. Dhe është e vërtetë se asnjë nga keqbërjet e nxjerra në këto dokumente nuk e përfshin atë si person. Por, është edhe më e vërtetë se e gjithë kjo bie mbi të, pambarimisht. Papa teolog, i predikimeve të mëdha, i librit mbi Jezusin, është i njëjti që mbretëron mbi një kuri papnore në mëshirë të fatit, mbledhëse e “egoizmit, dhunës, armiqësive, mosmarrëveshjeve, xhelozisë”, i të gjitha veseve të stigmatizuara nga ai vetë në predikimin e të dielës së kaluar në Pentekoste dhe në shumë predikime të tij të kota të mëparshme. Ishte vetë papa ai që donte si sekretar Shteti kardinalin Tarçizio Bertone dhe vazhdon ta mbajë në atë vend, pavarësisht se çdo ditë që kalon thotë të kundërtën.

Në Vatikan, sot, kufiri mes akteve të paligjshme dhe ato të keqqeverisjes së pastër është bërë shumë i tejdukshëm, thuajse inekzistent. Prova më e qartë është ajo e këtyre ditëve. Maxhordomi pontific Paolo Gabriele sapo ishte arrestuar për vjedhje të dokumentave në apartamentin papal, kur brenda e rreth Institutit për Veprat e Besimit, banka vatikanase, u konsumua një përballje e padëgjuar dhune, e ndodhur me të njëjtin brutalitet më parë në një komunikatë zyrtare të vetë Selisë së Shenjtë e më pas në një dokument të brendshëm i cili përfundoi qëllimisht në duart e gazetave, derisa bota mori vesh se Presidenti i IVB, Etore Goti Tedeski, kishte humbur besimin e të gjithë anëtarëve të tjerë të këshillit mbikëqyrës të bankës. Dhe kjo kishte ndodhur, u tha, për shkak të paaftësisë për të kryer detyrën e tij, për braktisje të vazhdueshme të vendit të punës, për injorancë ndaj detyrave, për sjellje personale “gjithnjë e më të çuditshme”, natyrisht edhe për shpërndarje të dyshuar dokumentash të rezervuara, pra, për një total prej nëntë akuzash në fije të fyerjes, të hedhura në votë dhe miratuara një për një nga bordi i rinovuar i këshilltarëve: gjermani Ronaldo Herman Shmic i Deutsche Bank; amerikani Karl Albert Anderson i Cavalieri di Comolmbo; spanjolli Manuel Soto Serrano i Banco di Santander dhe italiani Antonio Maria Maroko, noter në Torino dhe i kooptuari i fundit.

Deklarata me njoftimin për kërkesën e shkarkimit të Goti Tedeskit përfundonte duke theksuar se ditën tjetër, e premte 25 maj, do të mblidhej komisioni mbikëqyrës i kardinalëve për IVB, i vetmi që mund të ekzekutonte mocionin e këshilltarëve. Në fakt, mbledhja u mbajt, por pa ndonjë deklaratë zyrtare. Formalisht Goti Tedeski nuk është shkarkuar ende, dhe po mpreh armët për të dhënë arsyet e veta. Por, ndërkaq konflikti është zhvendosur aty ku ka më tepër rëndësi, brenda komisionit të kardinalëve. Aty ku është Bertoni si president, por gjendet edhe Atilio Nikora, i cili nuk ka shkuar asnjëherë mirë me të, dhe Zhan-Luis Turan që, si ish ministër i Jashtëm i Selisë së Shenjtë, nuk e përtypi kurrë besimin e sekretarisë së Shtetit një jo eksperti në diplomaci si Bertone. Dy kardinalët e tjerë të komisionit jetojnë njëri në Indi, Telesfor Plasidus Topo, e tjetri në Brazil, Odilo Pedro Sherer. Mungesa të justifikuara.

Përballja e fundit mes Bertones dhe Nikoras ishte për normativen e paraqitur në Qytetin e Vatikanit për futjen në “listën e bardhë” ndërkombëtare të Shteteve me standardin më të lartë të riciklimit të parave të pista. Ligji, e 127 në numrin vatikanas, hyri në fuqi më 1 prill 2011, dhe kontekstualisht Benedikti XVI, me një vendim personal, e pajisi Vatikanin me një Autoritet të Informacionit Financiar, të drejtuar nga Nikora, me fuqi absolute kontrolluese mbi çdo lëvizje parash që kryhej nga cilado zyrë e brendshme ose e lidhur me Selinë e Shenjtë, përfshirë IVB-në dhe sekretarinë e Shtetit.

Por, sapo u nis kjo normativë, menjëherë filloi kundërsulmi. Menaxhimi i IVB-së, sekretaria e Shtetit dhe guvernatorati kundërshtuan se me këtë Vatikani humbte sovranitetin e vet dhe bëhej një “enklavë” e fuqive të jashtme bankare, politike dhe gjyqësore. Rishikimin e ligjit ia besuan një avokati amerikan tek i cili besonin, Xhefri Lena, dhe dimrin e shkuar, për dekretin, nisën hartimin e një tjetri, që kufizonte fuqitë hetuese të Autoritetit të Informacionit Financiar. Nikora dhe Goti e quajnë ligjin e ri 127 “një hap mbrapa”, që do t’i kushtojë Selisë së Shenjtë mosfutjen në “listën e Bardhë”.

Kardinali Bertone fajësohet edhe për fushatën e drejtuar prej tij në vitin 2011 për blerjen, me paratë e IVB-së, e Shën Rafaelit, spitalit pararojë të krijuar në Milano nga një prift i shumëdiskutuar, don Luixhi Verze, që ka rënë në një humnerë borxhesh. Në fillim, Goti Tedeski mbështeti ofertën e blerjes, por shumë shpejt kaloi në krahun e kundërshtuesve, mes të cilësve ishin kardinalët Nikora dhe Anxhelo Skola, arqipeshkvi i ri i Milanos, dhe vetë Benedikti XVI, tërësisht kundër blerjes jo vetëm për përfshirjen direkte të Selisë së Shenjtë në një çështje mondane shumë larg qëllimeve të saj shpirtërore, por edhe sepse në Shën Rafael dhe në universitetin e saj praktikohen aktivitete dhe zhvillohen mësime në kundërshtim të plotë me doktrinën katolike, dhe sigurisht nuk mund të zëvendësohen në bllok të gjithë mjekët, shkencëtarët dhe profesorët.

Në fund, Bertone u dorëzua dhe Shën Rafaeli u ble nga një sipërmarrës italian i dorës së parë në sektorin e shëndetësisë, Xhuzepe Roteli. Por, për sekretarin e pashtershëm të Shtetit, ëndrra për të krijuar një pol spitalor katolik nën kontrollin dhe drejtimin e Vatikanit vështirë se mund të vdesë. Siç tregon një tjetër përpjekje e dështuar e tij: blerja e Gemelli-t, poliklinika romake e “Universita Cattolica del Sacro Cuore”, i njohur në botë sepse mikpriti dhe kuroi Papa Gjon Palin II.

Për blerjen e Gemelli-t kishte një dalje të detyrueshme: kontrolli i institutit themelues dhe promotor i Universitetit Katolik, Toniolo, i cili kontrollohej nga Konferenca ipeshknore italiane dhe tradicionalisht e drejtuar nga arqipekvia e Milanos. Prej vitesh, Toniolo kishte qenë objektivi i një konvikti, që synonte të përjashtonte me çdo mënyrë eksponentët e saj më të lidhur me kardinalin që kishte qenë president i Cei-t deri në vitin 2007, Kamilo Ruini. Sulmi i vitit 2009 që goditi Dino Bofon, anëtar i Toniolos dhe drejtor i të përditshmes së Cei-t “Avvenire”, me akuza për homoseksual që më pas u quajtën të rreme nga vetë gazeta që i kishte botuar, ishte çasti më i egër i kësaj lufte. Bertone nuk e mbrojti.

Operacioni Shën Rafaeli, sulmi ndaj Bofos, përpjekja për blerjen e Gemelli-t, preteksti i Bertones për të parakaluar Cei-n në rolin e udhëheqësit të Kishës në Itali. Të gjitha lidhen. Në 2010, i papërmbajtshmi sekretar i Shtetit, duke lëvduar një të dërguar të pretenduar të Benediktit XVI, madje i kërkoi me shkrim kardinalit Dionixhi Tetamanzi të linte presidencën e Taniolos. Arqipeshkvi i Milanos u irritua. Dhe Benedikti XVI I dha të drejtë të dytit, pasi i thirri të dy në një përballje para tij. Edhe kjo korrespondencë u vodh dhe u bë publike.

Në një letër publike peshkopëve të të gjithë botës, në 2009, Benedikti XVI ndëshkoi: “Nëse kafshoheni dhe haheni me njëri pas tjetrit, të paktën mundohuni të mos shkatërroni njëri-tjetrin”. Këto fjalë i kishte huazuar nga shën Pali. Sepse në fillimet e krishtërimit ka pasur kundërshtime të egra. Në 21 majin e shkuar, gjatë dollive në një darkë mes kardinalëve, kishte folur me besim: “Jemi në skuadrën e Zotit, pra në skuadrën fituese”. Por, ç’mund, kur gjithçka i shkon kundër, edhe pse “i maskuar me të mirën”. Më parë, kardinalëve u kishte cituar shën Agustinin: “E gjithë jeta është një luftë mes dy dashurive: dashurisë për veten deri në përçmimin e Zotit; dashuri për Zotin deri në përçmimin e vetes”. Dhe kishte shtuar: “Jemi në këtë luftë dhe për këtë është e rëndësishme të kemi disa miq. Për sa më takon, unë jam i rrethuar nga miqtë e kolegjit kardinal, ndihem i sigurtë në shoqërinë e tyre”. Edhe atë Federiko Lombardi garantoi, më 29 maj: “Nuk ka asnjë kardinal mes të dyshuarve dhe hetuarve”. Por, pa dashur t’u prishim rehatinë hetuesve, jo të gjithë kardinalët “miq” luajnë në skuadër ashtu siç dëshiron papa.

L'espresso