Shkrimtari irlandez Colum Mccann është profesor i letërsisë
bashkëkohore në European Graduate School, në Zvicër dhe Hunte College,
në Nju Jork. Është autor i një sërë veprash artistike, të botuara në më
tepër se 30 gjuhë të botës, dhe i shumë artikujve në
New York Times,
Atlantic Monthly,
Times,
Irish Times dhe
La Repubblica. Më 2003,
Esquire, gazetë që botohet në ShBA që prej 1932, e ka cilësuar Mccann si romancierin e ri “më të njohur e më të shquar”. Romani
Le të rrotullohet bota e madhe, i botuar më 2009, është pritur ngrohtë nga lexuesi e kritika dhe është vlerësuar me shumë çmime, si:
National Book Award dhe
International IMPAC Dublin Literary Award.
Gusht 1974, Nju Jork: një burrë që ecën atje lart. Ndërmjet kullave
binjake, ai bën ecejake në ajër. Shumë pranë, aty poshtë, jeta për të
tjerët vazhdon. Vazhdon për Koriganin, murgun irlandez radikal, që
punon në Bronks; për Klerin, shtëpiaken e brishtë në Upper East Side, e
cila përpiqet të marrë veten pas humbjes së të birit: për Larën,
artisten e re të varur nga droga; për Glorian e
paepur dhe krenare, pavarësisht ditëve të vështira; për Tilin,
laviren ëndërrimtare dhe Xhazlinën, vajzën e saj të bukur. Nën hijen e
kësaj skene të krisur, por të bukur, këto jetë aspak të ngjashme do të
përplasen dhe do të transformohen përgjithmonë. Një vepër
emocionuese…elektrizuese, e thellë…Si një lojtar i madh në kulmin e vet,
Colum Mccann ndryshon vazhdimisht shpejtësinë e rrëfimit, përshtat
zëra, tone dhe stile të ndryshme rrëfimi, ndërkohë që hidhet nga njëri
rresht i romanit te tjetri…Një nga shenjat dalluese të vlerave të
romanit dhe të një ambicieje plotësisht të kënaqur është edhe fakti se
shkrimtari Mccann zbulon vazhdimisht personazhe të reja, duke i lidhur
bukur me njëri-tjetrin, ndërkohë që romani shkon drejt fundit të tij
befasues dhe shumë prekës…
Le të rrotullohet bota e madhe duket si një pararendës i romanit
The Bonfire of the Vanities, Tom
Wolfe. Një roman jashtëzakonisht i pasur, ku përmes një lëmshi xhojsian
zërash duke përfshirë edhe atë të figurës artistike të Filip Petitit –
Mccann end portretin e një qyteti dhe një moment që të jep një kënaqësi
aq të madhe gjatë leximit, sa e ke të vështirë ta heqësh nga dora.
Një histori ciganeje
Zoli është vetëm gjashtë vjeç kur prindërit e saj, të rrethuar nga
rojat fashiste të Hlinkës, Hitlerit sllovak, zhduken brenda një liqeni
të ngrirë. Shpëton vetëm ajo dhe gjyshi, i cili i mëson të shkruajë e të
lexojë, madje e dërgon edhe në shkollë, pavarësisht nga traditat e
bashkësisë së tyre. Dalëngadalë te Zoli spikat një talent i
jashtëzakonshëm të shkruari e të kënduari. Kënga e saj ngrihet nga
pluhuri për të treguar dhimbjen dhe persekutimet, forcën dhe kurajën e
një populli që gjithmonë i ka rënë harpës.
Mirëpo, kur
një anglez i dashuruar me të i boton poezitë, ciganët e detyrojnë të
largohet prej tyre, sepse i ka tradhtuar për botën e “të bardhëve” dhe i
ka shitur shpirtin dhe zërin një regjimi, që në emër të Barazisë dhe
Përparimit, donte të vendoste rregulla të reja për një popull me tradita
mijëravjeçare. I frymëzuar nga një histori e vërtetë, ky roman
përfaqëson portretizimin e fuqishëm të një gruaje, e cila, edhe pse e
braktisur nga njerëzit e saj, i ka kaluar me sukses të gjitha sprovat me
të cilat e ka përballur fati, duke u udhëhequr nga dëshira e paepur për
liri e, në të njëjtën kohë, duke ruajtur pastërtinë e shpirtit të saj.
Një
roman i bukur, plot mendim…i shkruar me mprehtësi dhe ndjeshmëri të
madhe, i qëndisur bukur nga një prej romancierëve më të mirë të
Irlandës.
Titulli: “Le të rrotullohet bota e madhe”
Autor: Colum Mccann
Përktheu: Jorgji Qirjako
Shtëpia botuese “Dituria”
Titulli: Zoli: Historia e një ciganeje
Autor: Colum Mccann
Përktheu: Jorgji Qirjako
Shtëpia botuese “Dituria”
Comments
Post a Comment